Dit boek biedt je een nieuw perspectief op het gebied van sociaal ondernemerschap en het werken met mensen die een begeleidingsbehoefte hebben. Een afstand tot de arbeidsmarkt die meer dan overbrugbaar is. De documentaire ‘De Wasstraat’ heeft dit al laten zien en dit boek biedt jou handvatten en inspiratie om ook een verschil te (willen) maken.
Mensen vanuit de grond van je hart willen helpen, kan prima samen gaan met geld verdienen. Om goed overeind te blijven en echt het verschil te kunnen maken, is een zakelijke benadering essentieel. Een sociale onderneming heeft als uitgangspositie mensen willen helpen en blijft overeind door voldoende geld te verdienen. Dit boek bevat inspiratie en handvatten om een sociale onderneming tot een succes te maken.
Sociaal ondernemen is volop in ontwikkeling en op weg om het nieuwe normaal te worden. Maar wat is sociaal ondernemen precies? Hoe doe je dat dan? En mag je als sociaal ondernemer wel winst maken, of is dat een vies woord? Dat – en net iets meer – komt allemaal aan bod in dit boek.
Laten we beginnen met wat sociaal ondernemen in mijn ogen is: mensen die wat meer begeleiding, persoonlijke aandacht en sturing nodig hebben een werkplek bieden. Ze een basis en structuur geven. In vakjargon heet dat mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, maar zo zie ik dat niet. De arbeidsmarkt heeft een afstand tot mensen, niet andersom. Ik noem het mensen met een begeleidingsbehoefte. Als je er zo naar kijkt, kun je zoveel meer doen. Arbeid kun je makkelijker op maat maken dan mensen tot een massaproduct smeden.
Wie sociaal wil ondernemen in Nederland loopt tegen ingewikkelde wet- en regelgeving aan. Een wereld die normaal gesproken niet zo goed samengaat met ondernemers. Hoe ga je daarmee om en buig je dat om in een werkbare situatie? Dat begint met je te realiseren dat je niet moet proberen het systeem te veranderen, dat lukt namelijk niet. Hoewel overheid, hulporganisaties, ondernemers, werkbedrijven, et cetera, allemaal hetzelfde willen, spreekt iedereen elkaars taal slecht. Waarbij de overheid, anders dan ondernemers, uitsluitend binnen de lijnen wil kleuren.
Focus je als (startend) sociaal ondernemer op de mogelijkheden. Zorg ervoor dat je de wet- en regelgeving van het sociaal domein goed kent, want daar kun je niet omheen. Schakel daarvoor een expert in die je kan helpen om te zoeken naar mogelijkheden. Het is niet allemaal zwart-wit, wetten zijn interpreteerbaar. Bedenk: aan de randen groeien altijd de mooiste bloemen. En wees voor de werknemer met een begeleidingsbehoefte de spin in het web, het ene aanspreekpunt, zodat hij niet te maken heeft met een woud aan hulpverleners.
Ik ben iemand die graag groot denkt. Dat deed ik ook toen ik in 2017 met Matz Carwash begon in Deventer. Groot denken is prima – ik doe het nog steeds – maar klein beginnen is de beste manier om zaken voor elkaar te krijgen. Houd het dicht bij jezelf, een steen verleggen in de rivier is te doen, een berg verzetten is een klus waar je niet aan moet beginnen. Daarvoor is het sociaal domein te complex. Begin als ondernemer in je eigen omgeving, daar ken je alles en iedereen. Zoek de samenwerking met bedrijven in de regio, met de gemeente, met werkbedrijven, met scholen, et cetera. Wees vooral niet bescheiden, samen kun je veel bereiken.
Volgens de normen die aan sociaal ondernemen verbonden zijn, kan winst niet één van de doelstellingen zijn als je sociaal onderneemt. Daar ben ik het heel erg mee oneens. Het is niet vies om als organisatie in het sociaal domein winst te maken. Sterker nog, om goed overeind te blijven en echt een verschil te kunnen maken, mag het niet ontbreken aan een zakelijke benadering. Het een sluit het ander niet uit. Met winst kun je je bedrijf laten groeien en nog meer investeren in sociaal ondernemen. Ik noem dat gezond sociaal ondernemerschap en inclusief ondernemen.
Sociaal ondernemen begint altijd met de mens, niet met het verdienmodel of met subsidies waardoor je een werkplek goedkoop kunt opvullen. Sociaal ondernemen moet ook bij je passen, niet iedereen is er geschikt voor. Intrinsieke motivatie speelt daarbij een grote rol. Voor mij is dat mijn verleden, waar ik moeite had om mijn hoofd boven water te houden. De docuserie De Wasstraat die in 2021 op NPO1 werd uitgezonden en dit boek – met daarin ook mijn persoonlijke verhaal en de verhalen van Tim, Maurice, Abdul en anderen – dienen als inspiratie en willen inzicht geven. Het doel: werkplekken creëren waar mensen gelijk zijn en respect hebben voor elkaar. Waar we, hoe idealistisch het ook klinkt, samen werken aan een mooiere wereld.
Martin Kniest is een sociaal ondernemer die iedere dag met een lach en vol energie opstaat om zijn droom te realiseren: mensen met een begeleidingsbehoefte een werkplek bieden. Dat begon met Matz Carwash in Deventer en Zutphen en inmiddels ook via Matz Social, dat werkgevers ondersteunt in het werken met, selecteren en begeleiden van mensen met een begeleidingsbehoefte. Niet voor even, maar voor een langdurige werkrelatie. Zijn drijfveer: iedereen verdient een eerlijke kans op werk en dus een inkomen.
"Het sociaal domein vindt haar weg altijd, maar ik wil in haar rivier minstens een steen verlegd hebben. Een andere kijk bieden, die net even een andere stroming oplevert. "
Matz Carwash is op mijn pad gekomen nadat mijn oude werkgever mij mededeelde dat het bedrijf geen bestaansrecht meer had en er zodoende geen werk meer was voor mij. Martin Kniest was hiervan op de hoogte en heeft mij toen een baan aangeboden. De zorgen
Begin 2018 ben ik begonnen bij de wasstraat in Zutphen. Via mijn jobcoach ben ik in contact gekomen met Martin en dat klikte vanaf het eerste moment heel goed. Er werd echt naar mij geluisterd en gekeken naar mijn sterke en zwakke punten. Er werd
Tijdens het zoeken naar een stageplek op mijn vorige school werd ik gekoppeld aan Matz Carwash. Mijn school onderhield goed contact met Martin en was op de hoogte van de manier van werken en de ervaring in het begeleiden van werknemers met een afstand tot
Via mijn jobcoach ben ik bij Matz Carwash terecht gekomen. Tijdens het zoeken naar een geschikte werkplek heb ik aangegeven dat ik graag met auto’s zou willen werken. Mijn jobcoach heeft toen contact gezocht met Martin en zodoende ben ik hier terecht gekomen. Omgaan met
Tijdens het volgen van mijn opleiding moest ik op zoek naar een stageplek. Doordat mijn vader op dat moment stage liep bij Matz Carwash was de link snel gelegd. Ik ben toen begonnen met 2 dagen in de week stage lopen binnen het bedrijf. Dit
Via een voormalig jobcoach ben ik bij Matz Carwash terecht gekomen. Dit is ongeveer 5 jaar geleden. In het begin vond ik het lastig om op een gepaste manier met mensen, en klanten in het specifiek, om te gaan. Dit heb ik gaandeweg geleerd en
